به نقل از ایسنا، ایران در گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ارزان ترین کشور از لحاظ هزینه های سفر در دنیا به شمار می آید اما از دید گردشگرانی که با تور به کشورمان سفر می کنند، ایران نه تنها کشوری ارزان نیست بلکه در مقایسه با کشورهای همسایه خود جزو گرانترین مقاصد است. از عمده دلایل این هزینه ی بالا، نرخ غیر واقعی ارز و کنترل آن توسط دولت است که ایران را به کشوری گران برای گردشگری تبدیل کرده است.
از طرفی علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز بارها به نرخ بالای خدمات گردشگری در ایران برای مسافران خارجی اشاره کرده است و از صاحبان خدمات این صنعت خواسته در رویه خود برای قیمت گذاری تغییراتی ایجاد کنند.
در پاسخ، محمدعلی واقفی، نایب رئیس هیات مدیره جامعه تورگردانان، قیمت بالای تورهای گردشگری به ایران را بیشتر ناشی از غیر واقعی بودن نرخ ارز و کنترل آن توسط دولت می داند تا عوامل دیگر. جامعه تورگردانان، گروه اصلی عرضه کننده ی خدمات سفر به گردشگران خارجی در ایران است و در قیمت گذاری تورهای خارجی نقش مهمی ایفا می کند.
محمدعلی واقفی در این زمینه این چنین توضیح می دهد:
تورم در ایران بالا است، قیمت خدمات هم معمولا متناسب با آن افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که نرخ ارز در کشور ما متناسب با تورم رشد نمی کند و دولت آن را کنترل می‌کند. ما بیشتر از آن که کشوری صادر کننده باشیم، در گروه وارد کننده‌ها قرار گرفته‌ایم. از طرفی افزایش قیمت ارز به ضرر واردات است، بنابراین دولت سعی می کند نرخ ارز را در کنترل خود داشته باشد که این موضوع کار صادرات را سخت می کند. (گردشگری از جمله صنایع صادر کننده به شمار می رود.)
وی در ادامه افزود:
اگر قیمت ارز متناسب با تورم تغییر کند، سفر به ایران هم ارزان می شود، برای مثال اگر توری را امسال هزار دلار بفروشیم، سال آینده هم به همین قیمت می توانیم عرضه کنیم. این باعث می گردد گردشگر و آژانس خارجی هم از سردرگمی به خاطر تغییراتِ پی در پی قیمت ها خارج شوند. ولی حالا که شرایط اینگونه نیست و نرخ ارز غیر واقعی است، قیمت تورها هم بیشتر از قبل تحت تاثیر تورم قرار می‌گیرد و هر سال گران‌تر می شود.
این تورگردان در ادامه ی صحبت های خود گفت:
در کشور ما تورم زمانی به ۳۰ درصد رسید، اما نرخ ارز متناسب با آن افزایش پیدا نکرد. تغییرات ارز همیشه پایین‌تر از نرخ تورم بوده که این مساله بر روی قیمت تور اثر گذاشته است.
واقفی همچنین در مورد آزادسازی نرخ ارز و اثرات آن بر قیمت تورها توضیح داد:
آزادسازی نرخ ارز و رشد متناسب با تورم، همیشه به نفع صادرات بوده و ضرری هم برای سفرهای داخلی مردم نداشته است، چون هزینه این سفرها بیشتر از آنکه متاثر از قیمت ارز باشد، تحت تاثیر تورم داخلی است. بیشتر خدماتی که در سفرهای داخلی داده می شود از داخل کشور تامین می‌گردد و این بهانه‌ها که گفته می‌شود ارزِ گران، سفرهای داخلی را گران می‌کند، صحت ندارد. موضوع این است که وقتی ارز آزاد شود، به ضرر واردکننده ها خواهد شد، در حالی که صادرات و البته گردشگری از آن سود می برد.
ایران بر اساس سند چشم انداز بیست ساله و تا سال ۱۴۰۴ خورشیدی باید ۲۰ میلیون گردشگر جذب کند، در حالی که در سال ۱۳۹۷ و هشت سال مانده به پایان این سند، تعداد گردشگران ورودی به ایران بسیار کمتر از پیش بینی هاست. بر پایه ی این سند در فاصله ی سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ باید ۱۳ میلیون گردشگر به ایران وارد می شد و ۱۰ میلیارد دلار درآمد از این طریق حاصل می گشت؛ اما بر اساس آخرین آمار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال گذشته تنها ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار گردشگر به کشورمان سفر کرده اند که درآمد حاصل از ورود این گردشگران نیز مشخص نیست.