کشف گور دسته جمعی در چهارمین شهر مهم اسلام در ایران

به نقل از خبرگزاری تسنیم، ابراهیم کریمی -مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گلستان- از کشف بقایای کوره های سفال‌پزی و گور دسته جمعی در شهر تاریخی (جرجان) در شمال ایران خبر داد و این شهر را به عنوان یکی از چهار شهر مهم دوران اسلامی بعد از شهر ری، نیشابور و توس معرفی کرد. وی اظهار داشت:


گروه کاوش و گمانی‌زنی شهر تاریخی گرگان (جرجان) به سرپرستی محمد مرتضایی عضو هیات علمی پژوهشکده باستان‌شناسی از تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۹۶ برای انجام بررسی و گمانه‌زنی فصل هفتم پژوهش‌های باستان‌شناسی شهر تاریخی جرجان به شهرستان گنبد کاووس اعزام شد و فعالیت خود را شروع کرد.


او در ادامه افزود:


در این فصل از کاوش بقایایی از کوره‌های سفال‌پزی کشف شد که در آن سفالینه‌های معروف شهر تاریخی گرگان (جرجان) پخت می‌شده است. این سفالینه ها در موزه‌های معتبر دنیا نگهداری می‌شود و متعلق به این شهر تاریخی است.


کریمی گفت:


علاوه بر کشف کوره‌های سفال‌پزی در کاوش‌ها، سه‌پایه‌های نگهدارنده سفال و توپی‌های کوره سفال‌پزی نیز کشف شد.


وی در ادامه با اشاره به کشف گور دسته جمعی در فصل هفتم کاوش این شهر تاریخی اظهار کرد:


در بالای کوره‌های سفال‌پزی یک گور دسته جمعی کشف شد که ذهن باستان‌شناسان را به خود معطوف کرد. بقایای هفت تا هشت اسکلت کشف‌شده در این گور مورد مطالعات انسان‌شناسی و موارد ژنتیکی توسط متخصصان قرار دارد که در آینده نتیجه این مطالعات در مقالات و کتاب‌ها چاپ و ارایه خواهد شد.


کریمی به سیستم شهرسازی شهر تاریخی گرگان (جرجان) نیز اشاره کرد و گفت:


این شهر بر اساس سیستم شهرسازی احداث شده که دارای شبکه‌های فاضلاب شهری است و خیابان‌های آجر فرش، کوچه‌های فرعی و راسته بازار‌ها و کارگاه‌های صنعتی، مراکز علوم دینی و مذهبی و مساجد -که هر کدام در یکی از محله‌ها قرار داشتند- از مشخصات سیستم شهرسازی این شهر تاریخی است.


او افزود:


یکی از کارگاه‌های تولید سفال در بخش صنعتی این شهر تاریخی کشف شد. امیدواریم با ادامه کاوش‌ها در سال‌های آتی به آثار تاریخی قابل توجهی دست یابیم.


کریمی عنوان کرد:


شهر تاریخی گرگان (جرجان) یکی از چهار شهر مهم دوران اسلامی بعد از شهر ری، نیشابور و توس است. این شهرتاریخی در شهرستان گنبدکاووس قرار دارد و با شماره ۷۲۶ در سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

افزایش حمایت ایتالیا از تخت جمشید

به نقل از خبرگزاری ایسنا، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در زمینه مستندنگاری و حفاظت و مرمت آثار محوطه میراث جهانی تخت جمشید و منظر فرهنگی آن با مرمت گران ایتالیایی همکاری می کند.

تیم باستان شناس ایتالیایی از چند سال گذشته با هدف بررسی و کاوش در شهر پارسه با تیم باستان شناس ایرانی در تخت جمشید وارد همکاری شد و در یکی دو ماه گذشته نیز رییس دانشگاه هنر شیراز اعلام کرد که یک خیر ایتالیایی می خواهد برای حفاظت از تخت جمشید ۲۵۰ هزار یورو پرداخت کند.

کامران احمدی، رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی خبر از آغاز مستندنگاری، حفاظت و مرمت آثار محوطه میراث جهانی تخت‌جمشید و منظر فرهنگی آن با همکاری مرمت‌گران ایتالیایی داد و در ادامه گفت:

در راستای توسعه همکاری های علمی، آموزشی، پژوهشی و فنی بین پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و موسسه مرمت گران بدون مرز ایتالیا، یادداشتِ تفاهم همکاری مبادله شد.

وی مستندنگاری، حفاظت و مرمت آثار در محوطه میراث جهانی تخت‌جمشید و منظر فرهنگی آن را از اهداف اصلی این یادداشت تفاهم اعلام کرد و گفت که براساس این تفاهم‌نامه، هر دو طرف در زمینه پژوهش و تحلیل داده‌های گردآوری شده و همچنین توسعه بانک اطلاعاتی مرتبط با آثار همکاری خواهند داشت.

او با بیان اینکه این یادداشت تفاهم از پاییز ۱۳۹۶ به مدت پنج سال اعتبار دارد، گفت:

آموزش پژوهشگران جوان در زمینه حفاظت، مرمت، چاپ و انتشار دستاوردها از دیگر موضوعات مورد تفاهم در این همکاری است.

آذرماه ۹۶ نیز علی‌رضا عسکری چاوردی، رییس دانشگاه هنر شیراز به انعقاد تفاهم نامه‌های متعدد حفاظتی و مرمتی با دانشگاه‌های ایتالیا اشاره و اظهار کرد:

مستند نگاریِ حفاظت باستان‌شناسی و مرمت در مجموعه جهانی تخت جمشید در دستور کار است و طبق برنامه‌ریزی های به عمل آمده تفاهم نامه جدیدی نیز به زودی در این حوزه ها با ایتالیایی ها منعقد می‌شود.

او از کمک و حمایت یک خیر ایتالیایی برای ادامه‌ حفاظت از مجموعه جهانی تخت جمشید خبر داد و افزود:

یک خیر ایتالیایی بالغ بر ۲۵۰ هزار یورو برای اقدامات حفاظتی تخت جمشید هزینه خواهد کرد؛ این رقم در مجموعه کارهای حفاظتی در تخت جمشید هزینه خواهد شد.

شایان ذکر است که در اوایل خرداد ۱۳۸۸ نیز وزارت میراث و فعالیت های فرهنگی جمهوری ایتالیا، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری،  تفاهم‌نامه ای با هدف حفاظت و مرمت آرامگاه کوروش در پاسارگاد و حفاظت و نگهداری مجموعه‌های موزه ای، امضا کردند. در همان زمان نیز پایگاه اینترنتی ایتالی‌مگ، اعلام کرد:

ساندرو بوندی (Sandro Bondi) وزیر فرهنگ و آثار تاریخی ایتالیا از مرمت مقبره‌ کوروش کبیر در قالب پروژه‌ای مشترک بین مرمت گران ایرانی و ایتالیایی در مدت دو سال خبر داده است.

باستان‌شناسان آلمانی در راه ایران

به نقل از خبرگزاری ایسنا، باستان‌شناسان آلمانی از اسفندماه مجددا در معدن نمک چهرآباد زنجان حضور پیدا می کنند و کاوش‌ها در این محوطه‌ تاریخی از سر گرفته می‌شود. این درحالی است که هنوز پرونده شکایت معدنکار این معدن در دادگاه در دست بررسی است.

یحیی رحمتی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در این باره گفت:

برای انجام فصل بعدی عملیات باستان‌شناسی و بررسی معدن نمک چهرآباد، هیات مطالعات دانشگاه «بوخوم» آلمان اسفند امسال به ایران می‌آید، همچنین در ادامه این کاوش ها نشستی یک روزه در زنجان با هدف ارایه گزارش ها و نتایج کاوش های انجام شده در این معدن برگزار می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در برنامه‌ آینده میراث فرهنگی استان زنجان، تبدیل این معدن نمک به سایت موزه در دستور کار است، افزود:

برای عملیاتی شدن این اقدام، یکی از ملزومات در این محوطه، خوانا سازی دوره‌های تاریخی براساس آثار به دست آمده است.

وی معدن نمک چهرآباد را یک مجموعه معدنی با بیش از ۲۳۰۰ سال قدمتِ بهره‌برداری توصیف کرد و ادامه داد:

آنچه که فعلا به دست آمده است برای ما مشخص کرده که از دوره هخامنشی تا امروز در دوره‌های مختلف تاریخی، این معدن فعال بوده است و معروفترین اثر به دست آمده از دوره‌ هخامنشی، مرد نمکی شماره چهار با ۲۳۵۰ سال قدمت است، همچنین مرد نمکی شماره یک از دوره‌ ساسانی در این معدن به دست آمده است.

به گفته‌ او قرار است در همایش ملی باستان‌شناسی امسال در تهران بخشی از ارایه گزارش ها به یافته های مردان نمکی اختصاص پیدا کند

او به کشف یافته‌های باستان شناسی در این محوطه‌ تاریخی از دوره‌ اشکانی تا اوایل ساسانی یعنی حدود ۱۷۰۰ سال پیش تا امروز اشاره کرد و گفت:

از سوی دیگر آثار به دست آمده از دوره ایلخانیان و حتی دوره قاجار و پهلوی اول، نشان می‌دهد که چهرآباد در دوره های تاریخی مختلف مورد بهره برداری قرار گرفته‌ است و این معدن نمک یک سایت غنی از نظر تاریخی است.

به گفته رحمتی این معدن به یکی از طولانی‌ترین‌ معادنِ در دست بهره‌برداری در ایران تبدیل شده و به عنوان یکی از قدیمی ترین معادن ایران -از نظر طول زمان بهره‌برداری از یک معدن- شناخته می شود. مستمر بودنِ برداشت و فعال بودن این معدن نمک آن را به یکی از مهم ترین معادن ایران تبدیل کرده است.

رحمتی این معدن را یکی از سایت های فعال کاوش های باستان شناسی در ایران دانست و افزود:

به واسطه‌ این خصوصیت؛ قوی ترین هیات های ایرانی و بین‌ المللی نیز به صورت مشترک روی این سایت فعالیت می‌کنند، اما این موضوع فعلا ادامه دارد و تا زمانی که معدن فعال باشد، نمی‌توان برای پایان مدت زمان کاوش های آن زمانی در نظر گرفت.

او در مورد کشف نخستین مرد نمکی در این معدن توضیح داد:

در سال ۱۳۷۲ و به صورت اتفاقی توسط بهره‌بردارانِ معدن، جسدی پیدا شد که فقط یک چکمه که داخل آن پا بود و البسه‌ و لوازماتی که همراه آن بود نیز پیدا شد. نخست گمان می‌رفت آن یک جسدِ جدید باشد، اما بعد از انجام محاسبات، مشخص شد که متعلق به بیش از ۱۷۰۰ سال پیش است، از آن دوره به بعد کاوش‌ها به صورت علمی آغاز شد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان؛ به کشف دومین مرد نمکی در حدود سال ۸۴ نیز اشاره کرد و گفت:

پس از آن معدن قُرق شد و خسارت زیادی پرداخت کردیم تا بتوانیم جلوی بهره‌برداری را بگیریم.

او ادامه داد:

در حال حاضر نیز درگیر پیگیری های دادگاه هستیم. بهره بردار معدن، از میراث فرهنگی ادعای خسارت کرده است، چون در حال حاضر به دلیل ارزشمند بودن محوطه امکان فعالیت و برداشت نمک وجود ندارد و پیمانکار به عنوان بهره‌بردارِ معدن از کار بازمانده است. او  به دلیل مالکیت در این محوطه و نداشتنِ امکانِ بهره‌برداری، ادعای خسارت کرده که در حال گذراندن مراحل قانونی آن هستیم.

شایان ذکر است که اواخر اردیبهشت امسال نیز ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیات مشترک باستان شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان اعلام کرد که تونلی بزرگ با چند فضای مرتبط با یکدیگر از دوره هخامنشی، ساسانی و اواخر دوران اسلامی در ایران از جالب ترین کشفیات فصل گذشته‌ کاوش بوده است.

همچنین باستان شناسان در این محوطه هنوز در جستجوی شناسایی قدیمی‌ترین دوره‌های استخراج نمک در چهرآباد هستند.

انتقال اشیا کاخ گلستان از بیم زلزله

به نقل از تسنیم،‌ مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان از انتقال آثار موزه ای این کاخ به مخازن امن به دلیل وقوع زلزله های مکرر خبر داد.

در همین زمینه مسعود نصرتی -مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان در سخنانی بیان کرد:

آثار تاریخی نشان‌دهنده هویت و پیشینه فرهنگی کشورمان است و به معرفی تاریخ و معماری گذشته می‌پردازد؛ به طوری‌ که بخش‌هایی از فرهنگ و هنر یک دوره خاص از تاریخ را روایت می‌کند. با توجه به این‌که تعداد زیادی از این آثار بر روی کمربند زلزله قرار دارد، نگه داری و مستندسازی آثار در برابر وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله ضروری است.

وی با اشاره به وقوع زلزله های اخیر تهران در مورد کارهای پیشگیرانه ای که قرار است در مورد این بنای با ارزش صورت بگیرد افزود

مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان برای احتمال وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله از یک ماه گذشته نشست‌هایی تخصصی با موضوع "مدیریت بحران و آسیب‌ شناسی زلزله" با همکاری پژوهشکده حفاظت و مرمت میراث‌ فرهنگی برگزار می‌کند. در این نشست ها که هر هفته به مدت دو ساعت در این مجموعه صورت می گیرد در مورد اقدامات پیشگیرانه صحبت می شود.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان تصریح کرد:

بعد از وقوع زلزله تهران در هفته گذشته تمام آثار و اشیای تاریخی کاخ گلستان بررسی شد. خوشبختانه هیچ یک از این آثار آسیبی ندیده است. همچنین دو کارگروه تخصصی در بخش کالبدی بنا و اموال فرهنگی و تاریخی، برای حفاظت پیشگیرانه از وقوع حوادث احتمالی در این مجموعه فرهنگی و تاریخی تشکیل شده است و هر دو هفته یک بار با برگزاری نشست‌های تخصصی، تعدادی مصوبه برای حفظ این آثار تصویب می‌شود. بخشی از این مصوبه ها اگر نیاز به بودجه نداشته باشد به سرعت عملی و سایر مصوبه ها نیز بعد از تامین اعتبار اجرایی می‌شود.

آقای نصرتی در ادامه افزود

باید تمام آثار مستندسازی شود. تاکنون بخشی از این مستندسازی تخصصی انجام شده است و اکنون نیز این مستندسازی تخصصی ادامه دارد. امید است به‌زودی تمام کاخ به طور کامل مستندسازی تخصصی شود.

وی در مورد آثار موزه ای این کاخ و ضرورت حفاظت از آنها گفت

آلبوم خانه کاخ گلستان یکی از مهمترین بخش های کاخ بوده، شکنندگی آثار در آن زیاد است و کپی برخی از آنها در همین مکان نگه داری می شود. بر همین اساس ضروری‌ست کپی این آثار به مکان های امن منتقل شوند.

نصرتی در پایان خاطر نشان کرد:

همچنین تعدادی از آثار موزه‌ای کاخ گلستان که احتمال خطر برای آنها در هنگام وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله وجود دارد برای جلوگیری از آسیب دیدن، در مکان‌های مناسب جانمایی و مستحکم شده است. البته در صورت لزوم پس از بررسی کارشناسی چنان چه لازم باشد به مخازن امن منتقل می‌شوند.

روسیه در صدد ساخت هتلی مجلل در ایستگاه فضایی

به نقل از خبرگزاری مهر، روسیه قصد دارد تا با ساخت هتلی در ایستگاه فضایی بین المللی در چند سال آینده صنعت توریسم فضایی را در کشورش راه اندازی کرده و با دریافت هزینه ای ۴۰ تا ۶۰ میلیون دلاری (معادل ۱۶۷,۲۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تا ۲۵۰,۹۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) گردشگر به فضا ببرد

بر اساس گزارش نیوزویک، آژانس فضایی روسیه در حال بررسی طرح ایجاد هتلی ۲۰ تنی به طول ۱۵.۵ متر است که بر اساس آن فضایی به اندازه ۹۰ متر مکعب شامل چهار کابین، دو ایستگاه بهداشت و پزشکی و یک سالن غذا خوری به این ایستگاه منتقل می شود

هر کدام از کابین ها پنجره هایی به اندازه ۲۲ سانتی متر خواهند داشت و اندازه پنجره های سالن آن ۴۰ سانتی متری خواهد بود. اینترنت، تجهیزات ورزشی و عکس برداری از جمله امکانات و خدماتی‌ست که قرار است در این هتل به مسافران ارایه شود

اگر کسی بخواهد می تواند در فضا راه پیمایی کند و از او عکس گرفته شود یا اینکه اگر بخواهد به مدت یک ماه در این مکان اقامت داشته باشد باید مبلغ ۲۰ میلیون دلار دیگر علاوه بر هزینه اولیه بپردازد

این هتل که قرار است نام NEM-۲ را بر روی آن گذاشته شود توسط شرکت RKK طراحی شده است. این شرکت در دهه ۹۰ میلادی صنعت توریسم فضایی روسیه را بنیان گذاری کرد و ایستگاه فضایی میر -ایستگاه فضایی روسیه- را به شرکتی خصوصی اجاره داد و با استفاه از شاتل های ناسا چند گردشگر به فضا فرستاد

طی سال های گذشته اما به دلیل کمبود سیستم های حمل و نقل فضایی، این شرکت فعالیت های خود را متوقف کرد. کپسول های سایوز که تنها وسیله سفر فضانوردان به فضا هستند به شدت درگیر ماموریت های فضایی ناسا در ایستگاه بین المللی فضایی شده اند و هنوز امکان استفاده گردشگری از آنها وجود ندارد. آن گونه که گزارش ها نشان می دهد تا دو سال دیگر شرکای ناسا فضاپیماهای مورد نیاز این سازمان را به آنها تحویل خواهند داد و شاتل ها برای استفاده های جانبی آزاد می شوند

ساخت این هتل برای روسیه بین ۲۷۹ تا ۴۴۶ میلیون دلار (معادل ۱,۱۶۶,۷۷۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان تا ۱,۸۶۵,۱۷۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان) هزینه بر می دارد. شرکت RKK برای تامین هزینه های ساخت این هتل قصد دارد هر سال همراه با سه فضانوردی که به ایستگاه بین المللی می فرستد، دو مسافر را نیز راهی فضا کند. علاوه بر آن، این شرکت در نظر دارد تا ده ها گردشگر با توانایی پیش پرداخت چهار میلیون دلاری را جذب کرده تا در چند سال آینده بتواند ۲۱۶ میلیون دلار برای ساخت و ساز هتل جمع آوری کند. باقی هزینه ها نیز در زمان پرتاب هتل، به ایستگاه بین المللی داده خواهد شد. هتل فضایی قرار است تا سال ۲۰۲۱ آماده شده و به ایستگاه فضایی بین المللی فرستاده شود.